Verslag dag 9

Voor vandaag staan er een paar heftige bezoeken op het programma.
Allereerst is er het bezoek aan het al 60 jaar bestaande vluchtelingenkamp Aida bij Bethlehem. Het idee alleen al dat je al zestig jaar opgesloten in een kamp moet wonen...Hoeveel generaties zijn dat? Ook al woon je er in huis en is er een school van de UN... Het idee er niet uit te kunnen, tenzij je misschien naar het buitenland vertrekt...Het recht op terugkeer naar je huis opgeeft.

 
Wat mij meteen opvalt is de sleutel. De sleutel van hoop... De sleutel die Resolutie 194 zichtbaar en tastbaar maakt. Ook al stamt die Resolutie uit 1948 en weigert Israël die ten uitvoer te brengen... Mede dankzij de internationale gemeenschap die dit tolereert. En dankzij de Joodse Lobby die Amerikaanse presidenten in het zadel helpt met geld...

Een nog jonge Palestijnse jongen, geboren en getogen in het kamp, als kind gevangen genomen en twee jaar zonder proces gevangen gehouden door de Israëli's vertelt ons hoe het is om daar te wonen en om geen toekomst te hebben. Z'n hele houding straalt uit murw te zijn.Gewoon één van de vele kinderen die opgepakt is, misschien omdat hij iets riep tegen een Israëlische soldaat, of een een steen gooide... Of gewoon opgepakt om te intimideren. Gelukkig zijn er tegenwoordig ook andere militairen. Militairen die uit de school klappen...

Daarna maken we, samen met hem, een wandeling door het kamp. Een indrukwekkende wandeling. En 'k merk dat ik op zoek ben naar tekenen van hoop...  Zoals een druif, die dwars door de muur heen groeit, en straks de bewoners van het huis verkoeling zal geven én vruchten...

En verder zijn er de vele muurschilderingen, waarvan deze twee, ondanks alles, spreken over hoop...

Maar verder is het er troosteloos en grauw.

Daarna wandelen we langs de muur, Een muur die op een voor ons totaal onlogische manier om Bethlehem gebouwd is, waarbij zoveel mogelijk Palestijns land is ingepikt, en buren en families van elkaar scheidt...

En ook hier allemaal muurschilderingen, wat het nog een beetje draaglijk maakt. Al realiseer ik me dat degenen die dit dagelijks zien er met andere ogen naar zullen kijken dan wij. Want als je daardoor niet meer bij je land kunt komen of bij je olijfboomgaard dan kun je die muur nog zo mooi beschilderen, het blijft een sta in de weg...

En wandelend langs die muur gaan we naar Clair en haar winkeltje. Haar huis en winkel zijn aan drie kanten omsloten door de muur, waardoor haar middel van bestaan, haar winkeltje, is weggevallen, omdat de de weg die langs haar huis liep is komen te vervallen en nu een doodlopend straatje is geworden. En dat allemaal omdat de Israëlische regering besloot dat het graf van Rachel, die voor de Palestijnen evenveel betekent als voor de Joden, nu op Israëlisch grond gebied staat... Dat de Unesco daar anders over denkt zal ze een biet zijn... En staande bij die muur, van 8/9 meter hoog, kan ik alleen maar denken: hoe is het mogelijk dat een volk, dat zelf alles weet van tralies, hekken en muren, een verwant volk zoiets aandoet?

Tot m'n grote verbazing zie ik dat hier het engeltje te koop is dat ik afgelopen kerst van Dondersteen en Peer kreeg...
Daarna, maar 't kan ook zijn dat we er daarvoor naartoe gingen, bezoeken we het Sumud House. Huis van Standvastigheid, zouden wij zeggen. Een huis waar Palestijnse vrouwen leren hun verhalen te vertellen en op te schrijven. En waar ze leren dat je stenen ook kunt beschilderen, in plaats van er mee te gooien... Al kan ik me ook bij dat laatste wel iets voorstellen...
Maar eerst vertelt Toine, wiens werkplek dit is, ons nog iets over de omgeving van het huis. Laat hij zien hoe grillig de muur loopt en wijst hij op het stuk land dat straks door Israël ingepikt zal worden omdat het niet meer bewerkt wordt... Alsof dat kan! En ook hier zie je muurschilderingen op de muur en de poort.

Op het internet is veel te vinden over Toine, z'n werk, het Sumud House, en de dingen die hij schrijft. Wij hebben in de dagen hiervoor heel veel van hem gehoord, en een fijne gids aan hem gehad, en hij heeft ons veel laten zien van het land.
Om aan den lijve te voelen hoe het is gaat de groep lopend door de checkpoint als we Bethlehem verlaten om op weg te gaan naar de Tent of Nations van Daoud Nassar... En natuurlijk leest Arnold niet dat je er niet mag fotograferen. Als hem even later door een soldaat wordt gesommeerd de foto's te wissen doet hij alsof hij ze wist..

Zelf ga ik met Ali, met de bus, door de checkpoint en ervaar daar hoe moeilijk je kunt doen over een bus met één passagier. Pas nadat drie militairen m'n paspoort gecheckt hebben, zonder dat ze me ook maar één keer aangekeken hebben, mogen we doorrijden.
Dan gaan we op weg naar Daoud en de Tent of Nations. Dat de bus vastloop op een wegblokkade, daar opgeworpen door het Israëlische leger, is voor ons, hoewel we er al van wisten, een heftige ervaring. Voor ons betekent het: de weg vervolgen per voet. Voor Daoud en z'n familie betekent het: opgesloten zitten op je eigen land. In de hoop dat je murw wordt, de moed opgeeft om te vechten voor je eigen grond. En er even omheen rijden kan ook niet...

Een hek moet hem en z'n familie een beetje bescherming geven...

En weer staat er een heerlijke maaltijd voor ons klaar.

En daarna vertelt Daoud ons zijn verhaal, over de kolonisten die z'n land willen hebben. De ene keer goedschiks, de andere keer kwaadschiks. Een verhaal dat echt de moeite waard is om naar te luisteren en het te lezen.

En we zien dat op de andere heuvel al een illegale nederzetting is gebouwd... 

In alles is de familie Nassar zelfvoorrzienend omdat ze van alle nutsvoorzieningen afgesloten zijn. Zo maken ze zelfs hun eigen brandstof... uit poep.

Ze hebben zelfs compost-toiletten, wat ze weer gebruiken op het land...  En eigenlijk is dat helemaal niet zo gek. Dat deden mijn grootouders ook al. Alleen dat is wel 60 jaar geleden...

Maar ook hier: prachtige schilderingen, waarvan deze me het meest raakt, en heel veel mooie bloemen! Het lijkt wel of al dat schilderen en al die bloemen een levensbehoefte voor ze is... En ja, daar kan ik me alles bij voorstellen...

Boordevol indrukken van de hele dag lopen we weer de weg terug, tot waar de bus op ons wacht om ons weer naar Bethlehem te brengen, terwijl we onderweg nog even genieten van een herder met z'n kudde.

En nu maar hopen dat de grote Herder zich ontfermt over al die mensen die we deze dag ontmoet hebben. Al ontslaat ons dat er niet van om er ook voor ze te zijn!
Meer foto's van deze dag staan hier.